Het Gezonde Kantoor. In een proefkantoor op de Zuidas werd álles veranderd: beweging, eten, planten én de stoel.
In een oranje kantoorkolos op de Amsterdamse Zuidas deden vorig jaar 124 vastgoedconsultants mee aan een onderzoek. Tijdens hun dagelijks werk testten ze vijf maanden lang of ze beter werkten onder ander licht, met meer groen, regelmatige ontspanning, meer beweging en gezondere voeding.
Het proefkantoor was ingericht bij CBRE, een wereldwijd werkend bedrijf dat kantoren en winkels verkoopt, verhuurt, inricht en verbouwt. Het project is succesvol genoeg om te worden vermarkt, want de mensen in het veranderde kantoor voelden zich iets minder belast en waren beslist gelukkiger, energieker en voelden zich gezonder. CBRE maakte een kleurrijke folder ‘Het sneeuwbaleffect van Healthy Offices’. CBRE biedt aan om te onderzoeken of een bestaande werkplek gezondheid en welzijn ondersteunt.
„Wat het resultaat ook mocht worden, ik had volledige vrijheid om alle resultaten te publiceren in de wetenschappelijke literatuur”, zegt onderzoeker Elizabeth Nelson in het CBRE-kantoor. Vier artikelen zijn gepland voor haar proefschrift waarmee ze gaat promoveren aan de Universiteit Twente. „Maar er komen zeker veel meer artikelen.”
„We zijn als bedrijf geïnteresseerd in nieuwe ontwikkelingen rond gezond werken”, zegt Wouter Oosting, directeur werkplekstrategieën en -ontwerp van CBRE. Traditioneel is een kantoor vooral beton, baksteen, bureau, stoel, kast en tl-buis. Iets wat niets te maken heeft met de natuurlijke omgeving van de mens. Oosting:
Toen hij ruim twee jaar geleden met Nelson naar de uitkomsten van eerdere experimenten keek, kon hij daar weinig mee. „Het was een enorme stapel, maar meestal maar over één facet van het werk en vaak niet uitgevoerd in een gewone kantooromgeving.” Dat planten de productiviteit bevorderen, is uitgezocht. En er is veel onderzoek naar gedragsverandering van personeel. Maar onderzoek dat vooral is gericht op kantoorfaciliteiten is schaars.
Oosting vroeg zijn raad van bestuur om geld om zelf onderzoek te doen. De uitvoering kostte ongeveer 100.000 euro, los van de kosten voor onderzoekers en begeleiders.
Zo werd dit het eerste onderzoek onder hoogopgeleide kantoorwerkers in hun eigen werkomgeving. Nelson verdeelde 124 deelnemers (van de 400 CBRE-mensen die in Amsterdam werken) over drie groepen. Het CBRE heeft flexibele werkplekken. De 41 mensen in de controlegroep moesten tussen hun collega’s in het traditionele kantoor werken. Alleen de ruim 80 mensen in de twee interventiegroepen mochten de aangepaste werkplekken gebruiken, die iedere maand veranderden. Het waren twee interventiegroepen, omdat de helft van de ‘gezond’ werkende mensen stappentellers en andere wearable activity trackers kregen. Die wearables gaven ook feedback en gaven tips.
Inmiddels is er weinig meer te zien van het experiment. Sta-bureaus, zitballen, loopbandbureaus en planten zijn weg. De CBRE-ers werken in een overvol kantoor. Alleen de aan de biologische klok aangepaste verlichting is nog duidelijk aanwezig. Om drie uur ’s middags stralen de lampen nog helder daglicht uit. Tegen het eind van de middag dimt het licht en krijgt het een warmere kleur.
Zulk ‘circadiaan’ licht is niet wat je verwacht in een kantoor waar productiviteit belangrijk is. Nelson: „De traditionele opvatting is dat je mensen de hele dag in helder licht zet. Dan blijven ze alert. Maar je bezorgt ze ook meer slaapproblemen. De mensen die bij ons experiment in circadiaan licht werkten, sliepen beter.”
De deelnemers kregen dagelijks een vragenlijst over hoe zwaar ze zich mentaal belast voelden. Gedurende het experiment dat, inclusief de uitgangsmetingen, zeven maanden duurde, nam die belasting af bij de deelnemers in de gezonde omgeving.
Maar aan het eind nam de belasting ook weer toe: de eindwaarde was gelijk aan de nulmeting. Nelson: „Maar de controlegroep voelde zich in die maanden steeds zwaarder belast. We zagen daar het aantal mensen met een beginnende burnout ook toenemen. In de gezonde omgeving gebeurde dat niet.”
Deze vijf interventies leiden tot betere prestaties op kantoor:
- Licht
De onderzoekgroep kreeg in zijn werkomgeving een ‘circadiaan lichtritme’. In de ochtend was het licht warm (gelig). Dat veranderde in de loop van de dag naar helder wit daglicht; tegen het eind van de werkdag werd het weer warm. Het licht werd ook gedimd, als voorbereiding op de nacht.
Die circadiane lampen waren ook lager gemonteerd. Ze schijnen iets meer op het gezicht, niet in de ogen. De controlegroep behield de hele dag de ‘warme’ tl-kantoorverlichting.
In het nieuwe licht dachten de proefpersonen 18 procent beter te presteren.
- Planten
In de gezonde hoek van het onderzoekskantoor kwamen planten te staan. Echte en nep, en beduidend meer dan de traditionele ene plant per kantoorzaal die nu gebruikelijk is. Een muur kreeg fotobehang. Het is nu eenmaal aangetoond dat afbeeldingen van ‘natuur’ ook goed zijn voor kantoormensen.
De controlegroep moest het doen met de bloemen-op-vaas bij de koffieautomaten. Niemand ziet die vanaf de werkplek. In de groene omgeving vonden de consultants dat ze 10 procent beter presteerden.
- Ontspanning
De vrouwen onder de proefpersonen meldden zich als eersten massaal aan voor de massages. Later gingen de mannen ook. En ze bleven. De massagesessies waren steeds volgeboekt. Aan de aangeboden meditatie- en yogalessen (kort, in het gebouw) deden minder mensen mee. Er was ook een slaapruimte voor korte ‘powernaps’. Een kwart van de deelnemers vond dat die moest blijven. Maar veel anderen dachten dat ‘het management’ het niks zou vinden. Deelnemers dachten 16 procent beter te presteren in de maand waarin ze aan hun mentale balans konden werken.
- Voedsel
Een bescheiden verandering in het ‘kantoorvoedsel’ gaf de deelnemers het idee 20 procent beter te presteren. Dat is een groot effect. Het drinken van koffie – of eigenlijk de inname van cafeïne – werd ontmoedigd door ’s middags waterkannen met komkommer, fruit en munt neer te zetten. Er was ook theïnevrije thee. Om de energiedip in de middag te bestrijden konden de proefpersonen fruit, noten en rijstwafels met hummus en komkommer nemen. De controlepersonen bleven aangewezen op hun eigen snacks, vaak suikerrijk.
- Bewegen
De zitbal was favoriet als alternatief voor de bureaustoel. Staand werken ook wel. Maar de loopbandbureaus en het fietsbureau werden weinig gebruikt. Typen lukt dan niet zo goed. Staand en fietsend vergaderen ging goed. De kantoorwerkers die beweegadvies kregen, liepen vaker langs bij een collega, in plaats van een e-mail te sturen. Ze dachten 11 procent beter te presteren. Ze voelden zich gezonder en energieker, maar de geluksscore was hoger bij andere voeding, meer groen, ontspanning en beter licht.
- Bron:
NRC.nl ; Wim Köhler, 15 mei 2017
https://www.nrc.nl/nieuws/2017/05/15/blijer-en-beter-met-ander-licht-planten-en-een-zitbal-9082439-a1558595